Këto 415 km rrugë hekurudhore fshehin jo vetëm pamje spektakolare, por edhe një të kaluar të tmerrshme… Hekurudha e Birmanisë, Hekurudha Burma ose Hekurudha Siam-Burma. Ka shumë emra që lidhen me këtë hekurudhë, por një nga të gjithë është ngulitur në mendjet e njerëzve: “treni i vde kjes”.

Për të ndjekur hapat e këtyre vagonëve, duhet të ktheheni gati 80 vjet prapa. Ishte fillimi i viteve 40 të shekullit të kaluar kur Perandoria Japoneze filloi projektin ambicioz. Sot kjo hekurudhë nuk ekziston më, ose të paktën është shumë e ndryshme nga ajo e së shkuarës, por historia e saj tragjike ende mund të perceptohet mes binarëve të saj.

Hekurudha u ndërtua me një qëllim kryesor: të lehtësonte furnizimin me trupa dhe armë gjatë Luftës së Dytë Botërore. Fillimisht, itinerari ishte rreth 420 km i gjatë dhe lidhte Ban Pong (Tajlandë) me Thanbyuzayat (Burma) dhe në të dy frontet kalonte hekurudhat e tjera para-ekzistuese që bënë të mundur arritjen në Bangkok nga njëra anë dhe Rangoon nga ana tjetër.

Një plan kompleks që kërkonte një fuqi punëtore të dukshme për t’u përfunduar. Siç ishte planifikuar, shumë burra u punësuan në ndërtim: sipas qeverisë australiane, rreth 330 mijë njerëz gjetën punë në këtë projekt, përfshirë 61 mijë të burgosur të luftës aleatë.

Megjithatë, pavarësisht fuqisë së madhe punëtore, projekti po ecën ngadalë. Punëtorët nuk mjaftuan për të përfunduar me shpejtësi punën dhe shpejt u gjet një zgjidhje. Qeveria vendosi të mbështesë ushtrinë mbi 250,000 civilë aziatikë, të detyruar në punë të detyruar.

Japonezët që ruanin kantierin i trajtuan punëtorët tmerrësisht, duke u ofruar atyre ushqim dhe ndihmë mjekësore krejtësisht të pamjaftueshme dhe duke i detyruar ata në ndërrime rraskapitëse.

Vlerësimet e vdekjeve janë të tmerrshme: rreth 90,000 civilë dhe më shumë se 16,000 të burgosur lufte humbën jetën gjatë punimeve, shumë prej të cilëve vdiqën nga kolera, dizenteria, malaria ose thjesht nga uria.

Kështu hekurudha e Birmanisë u bë shpejt treni i vde kjes. Edhe pse pas përfundimit të luftës pjesa më e madhe e linjës ra në përdorim, disa nga gjurmët e saj kanë arritur deri në ditët e sotme dhe për më të guximshmit një seksion mund të vizitohet ende.