Mbetjet e raketave kineze janë përplasur në Tokë mbi oqeanin Indian dhe Paqësor, thonë zyrtarët amerikanë dhe kinezë. Agjencia hapësinore e Kinës tha se shumica e mbetjeve të 5 Marsit të gjatë janë djegur në atmosferë, duke identifikuar Detin Sulu në Paqësor si vendndodhjen e rihyrjes.
Më herët, ekspertët e hapësirës kishin thënë se probabiliteti i uljes së raketës në një zonë të populluar ishte jashtëzakonisht i ulët.
Kthimi i pakontrolluar i skenës bazë të raketës ka ngritur pyetje në lidhje me përgjegjësinë për mbeturinat hapësinore.
Ka pasur më parë thirrje nga NASA për agjencinë hapësinore kineze që të projektojë raketa që të shpërbëhen në copa më të vogla pas rihyrjes, siç është norma ndërkombëtare. Në një postim në Twitter, Komanda Hapësinore e SHBA tha se 5 marsi i gjatë “ri-hyri mbi Oqeani Indian rreth orës 10:45 MDT [16:45 GMT] më 7/30”.
Ai i referoi lexuesit e tij tek autoritetet kineze për më shumë detaje.
Ndërkohë, agjencia hapësinore e Kinës dha koordinatat e rihyrjes si 119 gradë gjatësi lindore dhe 9.1 gradë gjerësi veriore. Kjo korrespondon me një zonë në Detin Sulu – në lindje të ishullit Filipine Palawan në Paqësorin verior.
Raketat e fundit që shkojnë në stacionin hapësinor të papërfunduar të Kinës, i njohur si Tiangong, nuk kanë aftësinë për një rihyrje të kontrolluar.
Nisja e fundit ishte të dielën e kaluar, kur raketa Long March 5 solli një modul laboratori në stacionin Tiangong. Qeveria kineze tha të mërkurën se rihyrja e raketës do të përbënte pak rrezik për këdo në tokë, sepse ka shumë të ngjarë të zbarkonte në det.
Megjithatë, ekzistonte mundësia që pjesët e raketës të zbresin mbi një zonë të populluar, siç ndodhi në maj 2020 kur u dëmtuan pronat në Bregun e Fildishtë.
Para se të përplasej, trupi bosh i raketës ishte në një orbitë eliptike rreth Tokës, ku po tërhiqej drejt një rihyrjeje të pakontrolluar.
Projektimi i objekteve për t’u shpërbërë me rihyrjen atmosferike po bëhet një prioritet për operatorët satelitorë. Është bërë pjesërisht duke përdorur materiale që kanë temperatura të ulëta të shkrirjes, si alumini.
Në rastin e raketave, kjo mund të jetë e shtrenjtë, pasi historikisht materialet e përdorura për karburant, si titani, kërkojnë temperatura shumë të larta për t’u djegur. Madhësia e madhe e objekteve të tilla është gjithashtu një problem, veçanërisht në rastin e 5 Marsit të gjatë, që peshon mbi 25 ton.
I njëjti konfigurim Long March 5 është nisur dy herë më parë, një herë në maj 2020 dhe përsëri në maj 2021, duke mbajtur elementë të ndryshëm të stacionit Tiangong.
Në të dyja rastet, mbeturinat nga “faza kryesore” e raketës u hodhën përsëri në Tokë, në Bregun e Fildishtë dhe në Oqeanin Indian. Këto pasuan një prototip që u rrëzua në Oqeanin Paqësor në vitin 2018.
Asnjë nga këto incidente nuk shkaktoi lëndime, por mori kritika nga një sërë agjencish hapësinore. Të martën, gazeta shtetërore kineze Global Times akuzoi mediat perëndimore për një fushatë shpifëse të udhëhequr nga SHBA kundër 5 Marsit të gjatë.
Ky lëshim i fundit çoi të dytin nga tre modulet në stacionin hapësinor të Kinës. Moduli i laboratorit Wentian me gjatësi 17.9 m do të jetë i pari nga dy laboratorët që do t’i bashkohen stacionit. Kina filloi ndërtimin e stacionit hapësinor në prill 2021 me lëshimin e modulit Tianhe, lagjet kryesore të banimit.
Kina shpreson që Tiangong të përfundojë deri në fund të 2022.
