Arktiku dhe Antarktida janë dy rajonet më të largëta dhe jo mikpritëse të planetit tonë, të vendosura përkatësisht në Polin e Veriut dhe në Polin e Jugut.

Arktiku përbëhet kryesisht nga uji i ngrirë i detit, ndërsa Antarktida konsiderohet një kontinent më vete, me një sipërfaqe prej më shumë se 14 milionë kilometra katrorë, e mbuluar nga një masë akulli deri në 4000 metra të trashë në disa zona.

Pavarësisht ngjashmërisë midis dy rajoneve, ekzistojnë disa dallime të rëndësishme midis Arktikut dhe Antarktidës. Për shembull, Arktiku është i banuar nga popullata njerëzore, ndërsa në Antarktidë ka vetëm baza shkencore të krijuara posaçërisht për studime mbi faunën dhe klimën.

Për më tepër, fauna e pranishme në të dy rajonet është shumë e ndryshme: për shembull, në Arktik mund të gjejmë arinj polarë, ndërsa pinguinët jetojnë në Antarktidë, të cilët nuk janë të pranishëm në veri.

Por një nga ndryshimet më të rëndësishme midis dy rajoneve ka të bëjë me temperaturën. Në fakt, pavarësisht se të dyja janë në polet e planetit tonë, Antarktida është shumë më e ftohtë se Arktiku. Por pse është kështu? Cilat janë shkaqet e këtij ndryshimi të temperaturës midis Veriut dhe Jugut?

Në këtë artikull, ne do të përpiqemi t’u përgjigjemi këtyre pyetjeve, duke analizuar arsyet shkencore të këtij fenomeni dhe duke shpjeguar pse Poli i Jugut është më i ftohtë se Poli i Veriut.

Sa është temperatura e Polit të Jugut

Poli i Jugut njihet si një nga rajonet më të ftohta në Tokë, me temperatura mesatare që variojnë midis -20°C dhe -60°C. Megjithatë, temperaturat mund të bien edhe më shumë gjatë dimrit të Antarktikut, kur ndodhin të ashtuquajturat “stuhitë e erës polare”, të cilat mund të ulin temperaturat deri në -90°C.

Por pse është kaq ftohtë në Polin e Jugut? Përgjigja lidhet me pozicionin gjeografik të Antarktidës dhe konformacionin e saj gjeologjik. Tashmë jemi përgjigjur pjesërisht.

Ndryshe nga Arktiku, i cili përbëhet kryesisht nga uji i ngrirë i detit, Antarktida është një bllok i madh akulli që mbulon një kontinent. Kjo do të thotë se Poli i Jugut është në qendër të një zone të madhe toke të ngrirë, e cila vepron si një radiator i madh, duke ftohur ajrin rreth tij.

Gjithashtu, vendndodhja e Antarktidës në Polin e Jugut do të thotë se ajo është e ekspozuar ndaj temperaturave më të ftohta se Arktiku. Ndërsa Arktiku shtrihet brenda Rrethit Arktik, Antarktida shtrihet jashtë Rrethit Antarktik, më larg nga dielli dhe për këtë arsye më i ekspozuar ndaj rrymave të ajrit të ftohtë që qarkullojnë rreth Polit të Jugut.

Sa gradë ka në Polin e Veriut?

Edhe pse Poli i Veriut dhe Arktiku janë më të ftohtë se Antarktida, temperaturat në këto rajone mund të jenë ende shumë të ftohta. Në përgjithësi, temperatura mesatare vjetore në Polin e Veriut varion midis -30°C dhe -10°C, por mund të bjerë në -50°C gjatë dimrit.

Megjithatë, temperaturat e Polit të Veriut nuk janë konstante gjatë gjithë vitit. Gjatë verës së Arktikut, e cila zgjat nga qershori deri në shtator, temperatura mund të rritet pak dhe madje të arrijë 0°C, kur dielli është lart mbi horizont për shumë orë në ditë.

Ky fenomen njihet si “dielli i mesnatës” dhe e bën Arktikun një nga rajonet e pakta në botë ku dielli nuk perëndon për javë të tëra.

Arktiku dhe Antarktiku: a janë vërtet të kundërta polare?

Arktiku dhe Antarktiku, edhe pse shpesh konsiderohen si të kundërta polare, kanë shumë dallime nga njëri-tjetri, siç e kemi parë deri tani.

Megjithatë, ka një gjë që i bashkon këto dy pole: ndryshimi i klimës. Të dy po vuajnë efektet e ngrohjes globale dhe rritjen e temperaturës mesatare të planetit, e cila po shkakton shkrirjen e akullit dhe humbjen e habitatit për shumë specie shtazore.

Si përfundim, Arktiku dhe Antarktiku janë dy rajone me karakteristika unike dhe dallime domethënëse midis tyre, por që të dy po përjetojnë efektet e ndryshimeve klimatike globale.

Mbrojtja e këtyre rajoneve dhe faunës dhe florës së tyre unike është thelbësore për të ruajtur biodiversitetin e planetit tonë.